تعارض چیست؟ و 3 روش در مواجهه با آن

تعریف تعارض

تعارض (فلسفه تعارض) یکی از جنبه‌های غیر قابل اجتناب زندگی مدرن است. شواهد ومدارک بسیاری نشان داده‌اند که ما اغلب درمدیریت و کنترل تعارضات و همچنین ابراز واکنش موثر نسبت به پدیده‌ی تغییر با شکست مواجه می‌شویم. میزان بالای طلاق، نمونه‌های ناامید کننده‌ای از سوء استفاده‌های جنسی و فیزیکــی از کودکان، شکست‌های پرهزینه حاصل از مخاطرات بین المللی و جنگ‌های خونین نژادی ما را متقاعــد می‌نماید که توانایی‌های لازم راجهت سازگاری در مواجهــه با تعارضات پیچیده‌ی میان فردی، سازمانی و جهانی نداریم. دن تی جاسولد از دانشگاه سیمون فریسر کانادا چنین بیان می‌کند که” تغییرموجب پیدایش تعارض شده و تعارض تغییر را به وجود می‌آورد”( کریتزوکینیکی،1387).

تعارض می‌تواند برای یک تیم و یک سازمان مخرب باشد.

معایب تعارض می‎تواند شامل موارد زیر باشد:

• تمرکز تیم‎ها بر اهداف مشترک از بین می‎رود
• برنده شدن دیگر اهداف گروه را تحت الشعاع قرار می‎دهد
• قضاوت تحریف می‎شود

عدم همکاری وجود دارد اعضای از دست رفته فاقد انگیزه برای ادامه مشارکت هستند اما اگر به خوبی مدیریت شود ، تعارض می‌تواند سالم باشد و باعث ایجاد خلاقیت شود زیرا طرفین سعی می‌کنند به اجماع برسند. برخــی از مزایای تعارض عبارتند از:

• انرژی بالا
• تمرکز بر وظیفه
• انسجام درون گروه
• بحث مسائل

جانی برت سال‌های زیادی از عمر خود را در معادن زغال سنگ گذراند و ناظر مذاکره‌های فراوان مدیران، کارگران معدن بود. او همین کار را در مورد مذاکره‌های نمایندگان اتحادیه و نمایندگان اتحادیه و مدیران صنعت هوایــی نیز انجام داد. وی در کتاب خود تحت عنوان نحوه رفع تعارضات مشخص کرد که رفتارهای انسان‌ها در مواجهه با درگیری‌ها و تعارضات را می‌توان در سه قالب تفکیک کرد؛

• استفاده از قدرت
• تلاش برای توسل به منطق و منافع مشروع
• توجه به منافع

در این قسمت به بررسی مختصر هر یک از این سه شیوه می‌پردازیم:

استفاده از قدرت

در یک مذاکره زمانــی می‌توان گفت از قدرت استفاده شده است که یکی از طرفین، طرف دیگر را به انجام کاری مجبور کند که اگر اجبار وجود نداشت، وی حاضر به انجام اینکار نبود. پدر و مادرها در رفتار با کودکان خود، از این ابزار زیاد استفاده می‌کنند. انسان‌هایــی که از نظر موفقیت اجتماعی در شرایط بالاتر از دیگران هستند نیز به استفاده از این سبک، توسل می‌شوند.

گفتن اینکه “اگر فلان کار را انجام ندهی، تو را اخراج می‌کنم” مثال استفاده از ابزار قدرت است. معمولاً استفاده از این ابزار با رفتارهای برتری جویانه و توهین آمیز همراه است. زمانیــکه به طرف مقابل می‌گویید که دیگر با او کار نخواهید کرد، از همین ابزار استفاده کرده‌اید. وقتی خواهری به برادرش می‌گوید اگر پرتقال من را پس ندهی به مامان می‌گویم که دیروز بدون اجازه سوار ماشین شدی ابزار قدرت را مورد استفاده قرار داده است.

حقوق مشروع

زمانیــکه یک مذاکره کننده، در صحبت‌های خود به عُرف، استانداردها، سنت‌ها، قوانین، رویه‌های جاری، بحث‌های قانونی و… اشاره می‌کند، استفاده از حقوق مشروع را مورد توجه قرار داده است. کسی که به دفعات میگوید “ما قبلا چنین کاری انجام نداده‌ایم” یا کسی که به شدت به روند‌های تثبیت شده بروکراتیک موجود در سازمان اشاره می‌کند، از این چارچوب فکری استفاده کرده است. مذاکره کننده‌ای که بر جنبه‌های قانونــی تکیه دارد، ممکن است به طرف مقابل بگوید من در تاریخ فلان برای شما یک ایمیل ارسال کردم و خواسته‌های خود را مطرح کردم.

مطرح کردن منافع

مذاکره کنندگانــی که به منافع توجه دارند، خود را به ظاهر خواسته‌ها محدود نکرده و می‌کوشند انگیزه‌های پنهان خود و طرف مقابل را نیز مورد بررســی قرار دهند. دختری که در مورد پرتقال با خواهر خود صحبت می‌کند، وقتی انگیزه خود از خواستن پرتقال را توضیح می‌دهد و می‌گوید که من این پرتقال را برای درست کردن کیک لازم دارم، در واقع، چارچوب منافع را مورد استفاده قرار داده است.

نتیجه

مذاکره کننده حرفه‌ای، مذاکره کننده‌ای است که بر هر سه زبان مسلــط بوده و بتواند از هر سه آن‌ها به صورت همزمان در مذاکره استفاده کند.